Ankara’nın Çankaya ilçesinde bulunan Ankara Üniversitesi’nin Tandoğan yerleşkesinde, 1943 ile 1950 yılları ortasında 2 binadan oluşan Fen Fakültesi inşa edildi.
Daha evvel uçakların iniş kalkış pisti olarak kullandığı, bitki olmayan alan da botanik bahçesi biçiminde düzenlendi.
Biyoçeşitlilik açısından Türkiye’nin en varlıklı bahçelerinden olan alan, Arizona servisi, Himalaya çamı, Toros köknarı, kalem servileri, nilüfer havuzlarıyla 140 ağaç ve çalı çeşidine mesken sahipliği yapıyor.
Mimarisi ve bahçesinde barındırdığı egzotik canlı cinsleri ile üçüncü derece sit alanı olan ve ‘ağaç müzesi’ olarak anılan alan, yıllar içinde biyoloji ve botanik okuyan fakülte öğrencilerinin uygulama alanı oldu.
‘YURT DIŞINDAN GETİRİLEN BİTKİ ÇEŞİTLERİ VAR’
Ankara Üniversitesi Herbaryum Sorumlusu Öğretim Vazifelisi Tuğrul Körüklü, bahçedeki bitki cinslerinin ihtimamla seçilerek yetiştirildiğini belirterek, “Burada biyoloji eğitimi alan, botanik eğitimi alan öğrencilere eğitim emelli ve estetik açıdan ihtimamla yapılmış bir bahçe. ‘Egzotik’ dediğimiz yurt dışından getirilen bitki örnekleri de var. Pek çok da yerli cinsimiz var.
Eğitim maksatlı kullanılacağı için ağaç tiplerinin dünya üstünde bulunanları hatta, Türkiye’de bulunan çeşitleri, Ankara iklimine uygun formda seçilmiş. Burada bir peyzaj düzenlemesi yapılmış. Hala bu bahçeye yeni cinsler geliyor.
Bazıları da vakit içerisinde yaşlanıyor yahut kuruyor. Bahçe kendi içerisinde bir dinamizme sahip. Tıpkı vakitte pek çok otlu cins de tekrar bu bahçede yer alıyor. Bunlar içerisinde de bu bahçenin biyoçeşitliliğini artıran pek çok bitki çeşidi var” diye konuştu.
‘DÜNYA ÜSTÜNDEKİ ÜÇ SEDİR AĞACI BAHÇEDE’
Tabiat ve Kültür Varlıkları Kurumu’nca gerek yaşına gerekse büyüklüne nazaran ‘anıt ağaç’ statüsü verilen 5 ağacın olduğunu söyleyen Körüklü, “Mesela Arizona servisi var. Arizona servisinin kent içindeki en büyük örneği. Çabucak gerisinde ‘ağlayan çam’ ya da ‘Himalaya çamı’ denilen yine egzotik bir çeşidimiz var.
Bir Toros köknarı sağlı sollu. Bunlar da çok düzgün korunaklı iki Fen Fakültesi binasının ortasında en hoş formuna ulaşmış. Yeniden egzotik olan su servileri var. Ana vatanları Virginia olan kurşun kalem ardıçları var. Onlardan da bir tanesi tekrar ‘anıt ağaç’ statüsünde. 400 ila 500 ortasında tıp sayısıyla temsil ediliyor.
Bunların yaklaşık 140 tanesi ağaç çeşidi ve çalılar. Mesela Akçaağaç koleksiyonumuz var. Yeniden doğal olarak yetişen 5 çam cinsinin 4’ünü bu bahçede görmek mümkün. Dünya üstünde mevcut 3 tane sedir ağacı var ve bunların 3’ü de tekrar bahçemizde var. Bunlar eğitim maksatlı çok âlâ karşılaştırmaların yapıldığı, öğrencinin direkt ağacın yanında eğitim aldığı tipler.
Bu bahçe o denli bir düzenle yapılmış ki her mevsim çiçekli bitkiler görebileceğiniz bir sisteme sahip. Bu tıpkı vakitte yalnızca öğrenciler için değil, etraftan de çok ilgi çeken Ankara kent içerisindeki en hoş bahçelerden biri olarak misyon de yapıyor tıpkı zamanda” sözlerini kullandı.
‘KULAKLI ORMAN BAYKUŞUNUN BARINAĞI’
Körüklü, bahçede 2 hayatlı, sürüngen ve göğüslü olmak üzere 9 hayvan tipinin, 26 kuş cinsinin, 30 omurgasız hayvan tipinin bulunduğu söyledi.
Körüklü, şöyle konuştu:
“Özellikle kuş çeşitleri, bitki çeşitliğine bağlı, kent içerisinde kimi göçmen kuşların da ziyaret ettiği ve kışın beslendiği bir alan burası. Yerli tiplerimizden pek çok kuş çeşidinin yanı sıra böcek çeşitliği de var.
Memeli çeşitleri var ki bunlar içerisinde kedi, köpek dışında da kaplumbağa üzere bir sürüngen ve tıpkı vakitte kirpi çeşidi var. Onun dışında kimi akşamları rastladığımız kulaklı orman baykuşu üzere kent içerisinde kolay kolay göremeyeceğiniz tipler de bu bahçeyi barınak olarak kullanıyor. Mantar tipleri var.
Yine bu bahçede ‘kara yosunu’ dediğimiz yosun çeşitleri var. Havuzlarda balıklarımız var ve bunlarla birlikte tahminen de hala tespitini yaptığımız yeni tipler de ek oluyor. Son birkaç yıldır bilhassa yeşil papağanlar ve sincaplar buraya getirildi. Bahçemizin tipleri ortasına girdi onlar da.” (DHA)