Son 1,5-2 yıldır daima rekor kıran konut fiyatları, birinci kere 2022 Aralık’ta sürat kesmeye başlamıştı.
TCMB datalarına nazaran eylülde yıllık yüzde 190’a kadar yükselerek yeni rekorunu kıran konut fiyatları, ekimde yüzde 188’e gerileyerek sürat kesmişti. Konut fiyatları 2023 Ocak’ta ise yıllık yüzde 153,1’e geriledi.
Yüksek enflasyona karşın konut fiyatlarındaki artışın neden sürat kestiği konusunu Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez kaleme aldı.
Kendi bloğunda ‘Konut Fiyatları Niye Eskisi Kadar Artmıyor?’ başlıklı bir yazı yazan Dr. Eğilmez, “Önümüzdeki aylarda faizlerin enflasyona yaklaşmaya devam ettiği her adımda hem konut satışlarındaki düşüşü hem de fiyat artışlarındaki gerilemeyi çok daha açık biçimde göreceğiz” değerlendirmesini yaptı.
Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez
‘TALEP AZALDI, FİYATLAR ESKİSİ KADAR ARTMAZ OLDU’
Eğilmez’in aktardığına nazaran, konut fiyatlarında yaşanan çılgın artışın son periyotta yavaşlamasının birkaç nedeni var.
Bunlardan birincisinin ‘enflasyonun baz tesiriyle de olsa sürat kesmesi’ olduğunu aktaran Eğilmez, ikinci ve asıl kıymetli nedenin ise ‘satışların düşmesi’ olduğunu aktardı.
“Normal şartlarda enflasyon yükselirse konut talebi düşer, fiyatlar da talep düşüklüğü nedeniyle enflasyon kadar süratli yükselmez” diyen Dr. Eğilmez, “Bizde olağan şartlar geçerli değil. Faiz enflasyonun 30 puan altında olunca beşerler birikimlerini koruyabilmek için bankaya yahut tahvile yatırmak yerine konuta yatırıyor. Bu tercih, konuta talebi ve hasebiyle konut fiyatlarını artırıyor. Son periyotta mevduat faizlerinde yavaş yavaş artış başladı. Bu gelişme konuta talebi azalttı ve fiyatlar da eskisi kadar artmaz oldu” dedi.
‘SATIŞLARDAKİ DÜŞÜŞÜ DAHA AÇIK GÖRECEĞİZ’
Öte yandan, mart sonu prestijiyle kur muhafazalı mevduatta faiz tavanı kaldırılınca mevduat faizleri ile tahvil faizlerindeki yükselmenin biraz daha hızlandığını anımsatan Eğilmez, yazısında şu öngörüye yer verdi:
“Önümüzdeki aylarda faizlerin enflasyona yaklaşmaya devam ettiği her adımda hem konut satışlarındaki düşüşü hem de fiyat artışlarındaki gerilemeyi çok daha açık biçimde göreceğiz.”
Eğilmez, şöyle devam etti:
“Türkiye, 2021’in ikinci yarısında büyüme modeli olarak faizi, enflasyonun çok altına düşürüp tüketimi körükleme tekniğini seçti.
Bu model, yüksek enflasyon yaratarak bir yandan paradan kaçmaya yol açan öne çekilmiş talep, bir yandan da insanların ellerindeki varlıkların kıymetlerinin arttığını düşünmesine yol açan servet tesiriyle tüketimlerini artırmalarını ve bu yolla büyümenin yüksek kalmasını sağladı.
Bu yaklaşım insanların zihninde bir yanılsama yarattı ve davranışlarını ona nazaran belirlemelerine yol açtı.”