Boğaziçi Üniversitesi İklim Siyasetleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim değişikliği ve kutuplarda yer alan buzullardaki erimelerin Marmara Denizi’ne tesirleri konusunda ikazlarda bulunarak, Marmara Denizi’nin su düzeyindeki yükselmelerin, İstanbul Boğazı’na yakın noktalarda bulunan birçok yapıda ve kıyıya yakın toplu taşıma istasyonlarında gelecek yıllarda sorunlara yol açacağını belirtti.
MARMARA DENİZİ EN AZ 50 SANTİMETRE YÜKSELECEK
“Kutuplar eriyor ve bu kutupların erimesinin doğal sonucu olarak da deniz düzeyi yükseliyor” tabirini kullanan Prof. Dr. Levent Kurnaz, şunları kaydetti:
Bir meşrubat bardağının içine siz evvel buzu koyup sonra üstüne, meşrubatı döktüğünüz vakit orada bir yükselme olmaz. Buna karşılık siz evvel meşrubatı koyup sonra buzları koyacak olursanız o vakit eridiği vakit taşar.
Dolayısıyla, birebir durum kelam konusu. Kara üstündeki buzullar yani Antarktika ve Grönland’daki buzullar fecî süratle eriyorlar. Bu buzulların erimesi de bu yüzyılın sonuna kadar yaklaşık en az 1 metrelik deniz düzeyine yükselmeye yol açacak.
Prof. Dr. Levent Kurnaz
Bunun karşılığı 2050 yılında Marmara Denizi’nde en az 50 santimetre civarında yükselme makul ihtimalle görüyor olacağız. Yani bu karamsar bir şey fakat daha da fazla olabilir. Daha az olması ihtimali daha düşük.
Bu da hani deniz düzeyine 50 cm-1 metre ortasında yaşayan herkesi birazcık huzursuz etmeli. Yani burada sırf boğazdaki yalılardan bahsetmiyoruz. Daha kıymetli olan Kadıköy’e gittiğinizde mesela Kadıköy Metrosu’nun sol taraftaki çıkışı neredeyse deniz düzeyinden iki karış üsttedir.
Hani makûs bir lodos fırtınasında onun içine su dolabilir, bunun için de 2050’yi de beklemeyecek muhtemelen. Daha evvel de göreceğiz bu sorunları. Boğaz’daki yalıları birkaç kez su basmış olacak 2050’ye kadar, Kadıköy’deki metronun içine hayli önemli su girmiş olacak.
Bu hani felaket düzeyine şimdi ulaşmayabilir. Yani işte, 50 santimetrelik bir duvar çekilmesi ile kimi şeyleri kurtarabiliriz 2050’ye kadar ancak 2050’nin ötesinde bizim çok çok önemli tedbirler almamız gerekiyor. 2050 biraz daha, orta karar bir senaryo.
Dolmabahçe Sarayı, Çırağan Sarayı üzere yerlerde, etrafına iki metrelik bir duvar örersiniz ve pek çok sorunu, tarihi yapıları bu formda nispeten su yükselmesinden koruyabilirsiniz lakin Kadıköy Kıyısı üzere ya da işte bütün Boğaz etrafı üzere vahim uzun araya çok yüksek bir duvar örmeniz gereken durumlarda bu hayli güç olacak”
TARIM YAPANLAR, BİTKİLER VE HAYVANLAR ETKİLENECEKLER
Deniz suyu düzeyindeki yükselmelerin yalnızca Marmara Bölgesi’ni etkilemeyeceğine değinen Kurnaz, “Şimdi biz İstanbul’dan konuştuk; mesela onun ötesinde biz Susurluk Çayı’na gidecek olursak; denizde su yükseldiği vakit içeri hakikat hayli uzun bir uzaklığa o tuzlu suyun tesiri olacak. Onun etrafında tarım yapanların, o etraftaki bitkilerin, hayvanların hepsi bundan etkilenecekler. Türkiye’deki büyük ovalara gidecek olursak işte Büyük Menderes’e, Çarşamba Ovası’na falan oralar da çok daha önemli problemler olacak bu suyun yükselmesinden dolayı” dedi.
YOĞUN YAĞIŞ MÜSİLAJIN KAPISINI ARALIYOR
Marmara Denizi’nde suyun ısınmasına da dikkat çeken Kurnaz, “Bundan ötürü iki sene evvel çok makus bir müsilaj yaşadık. İnşallah, bu sene Mayıs ayında o kadar berbat bir şey görmeyiz. Zira, şu sıra oldukça ağır bir yağışla karşılaştık. Bu da Marmara Bölgesi açısından müsilajın hafif hafif kapısını aralıyor. Müsilajla müsabaka ihtimalimiz Marmara Bölgesi’nde her vakit var. Zira, aşağı üst büsbütün yağışla alakalı bir mevzu ve ne kadar çok yağış olacak olursa Marmara Bölgesi’nin etrafında gübreyi denize taşıyarak o müsilajın beslenmesine neden oluyor. Tek sebebi bu değil ancak en kıymetli sebeplerinden bir tanesi” tabirlerini kullandı. (DHA)
