Depremin üzerinden geçen 42 gün boyunca bölgeden çekilen imajlar yaşanan felaketin derinliğini ve tesirini gözler önüne sererken, halk hâlâ zorda ve kentler enkaz altında. Sarsıntının merkez üssü olan Kahramanmaraş büsbütün yıkılmış köyleri, yaralı endüstrisi ve var olan her boş toprağa kurulan çadırlar ile aslında yolun ne kadar başında olduğumuzun da bir ispatı. Bölgeye yaptığımız ziyarette, bir nevi yıkımın da merkez üssü olan Trabzon Caddesi boyunca yol aldıkça tablo daha da ağırlaşıyor.
NÜFUS 100 BİN ŞAHSA DÜŞTÜ
Bir tarafta enkaz üzerinde çalışma yapan iş makineleri, bir öteki sokakta yarı yıkılmış ağır hasarlı konutlardan çıkarabildiği eşyaları çıkarmaya çalışan vatandaşlar, bir tarafta ise hasarlı binaların önünde müdahale bekleyen yerli halk. Kent merkezinde, yaşanan ağır göç nedeniyle nüfusun 100 bine kadar düştüğü belirtiliyor. Hayata tutunma umudu ile ayakta kalan esnafın kepenk açmaya başladığı 495 dükkana mesken sahipliği yapan tarihi Maraş Çarşısı’nda ise bir yanda yıkım bir yanda hayata dönme uğraşı var. Ekseriyetle yaz aylarında gurbetçi turistler ile hareketlenen çarşıda, yalnızca polislerin ve bölgedeki AFAD üzere istekli kuruluşların alışveriş yaptığını görüyoruz. Görüştüğümüz çarşı esnafının en büyük isteği enkazın bir an evvel kaldırılması.
Sadece Maraş değil Türkiye usta kaybetti
Mutfak Eşyası Üreticisi Sedat Büyükçıkrıkçı: “Devletten para ekmek istemiyoruz. Enkazlarda yardımcı olurlarsa üretimden kazanıyoruz. Yardım etse de nereye kadar. Benim ustam enkaz altında kaldı. Yalnızca Kahramanmaraş değil, Türkiye bir usta kaybetti. Alimünyum, çelik ustalarına ulaşamıyoruz. Devlet enkazımızı kaldırsın.”
Muhabirimiz Sayime Başçı Kahramanmaraş’ın kalbi pozisyonundaki Maraş Çarşısı’nda esnaf ile isteklerini ve kahırlarını konuştu.
GİDEN GELMEZ ARTIK 20 YILDA GÜÇ TOPARLANIRIZ
Semer ve eyer Ustası Ali İhtimam: “Zor toparlanır Maraş. Zira vatandaşların her biri bir tarafa gidiyor. Gidenin birçoğu geri gelemez bence. Bizim mesleğimiz bitti artık. Biz kırsal bölüme hitap ediyoruz genelde. Ben ne iş yapacağım daha. Endüstrici vatandaş sıkıntı durumda. Onların da bir kısmı gidiyor. Bu iş 15-20 yıla sıkıntı toplanır. Burası memleketin en hareketli yeriydi. Dışarıdan gelen herkes buraya gelirdi. Bu yıkımdan sonra sıkıntı biraz. Ben 50 yıldır bu işi yapıyorum, bu çarşıdayım. Benim baba mesleğim. Bizim ailemiz 200 yıldır bu işi
yapıyordu.”
Polisler ve Afad alışveriş yapıyor
Baharatçı İbrahim Taşdemir: “15 yıldır dükkan sahibiyiz. Kargo ile satış yapıyoruz artık. Evvelden turistlerdi müşterimiz. Şu anda AFAD’çılar ve polis gelip alışveriş yapıyor. Burada toparlanmak bir yıl alır.”
Bir aydır açız
Deri ayakkabı satıcısı Hakan Kopar: “Atölyemiz berbat durumda. Bir gün açıp bir gün kapatıyoruz atölyeyi. Biz el işi yapıyoruz. Sarsıntıdan evvel gün olur 2 çift, gün olur 20 çift yaparsın. Evvelden yurt dışındaki sakinler geliyordu buraya. Turistler geliyordu. Artık Anakara Belediyesi bir imkan açtı bize. Fuarda satılacak bu eserlerimiz. Bir aydır açız.”
Bu yaz umudumuz yok
Bakır eşya üreticisi ve satıcısı Burak Salman: “Biz 12 yıldır bu işi yapıyoruz. Dönemlik sayılır bizim işimiz. Yazı bekliyorduk satışlar için lakin maalesef umudumuz yok. Sarsıntıdan sonra dükkanda eşyalar yerle bir olmuştu. İmalatçıyız biz esasen. Endüstride bir depomuz vardı. İmalatta hasarımız var, depomuzda yok. İki işletmeyi tek çatı altına toplayacağız. 15 güne yine üretime başlarız.”
