İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsünden Öğretim Üyesi Prof Dr Cengiz Yıldırım yürütücülüğünde tıpkı enstitüden Prof Escort Ankara Dr Mehmet Akif Sarıkaya Doç Dr Orkan Özcan ve Dr Semih Sami Akay tarafından Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat taki sarsıntıların akabinde sarsıntı yüzey kırığının kesintisiz görüntülenmesi için çalışma başlatıldı
Bu Ankara Escort kapsamda bilim insanları sarsıntıların etkilediği 11 vilayette yaklaşık 1 ay süren saha incelemelerinde bulundu
Çalışma sonucunda zelzele bölgesindeki 400 kilometre sarsıntı yüzey kırığı kesintisiz olarak insansız hava aracıyla kaydedildi
Çalışmada Escort Bayan Göksun da 30 ile 40 santimetrelik yer değiştirmeler yaşandığı lakin Göksun un 20 kilometre doğusunda Fındık köyünde yolun 7 metre yer değiştirdiği bu yüzden bölgedeki derede küçük göl oluşumu tespit Ankara Escort Bayan edildi
Aynı araştırmada Göksun un doğusundaki Barış köyünde yolların 8 6 8 9 metre yer değiştiği bu nedenle yolun kullanılamaz hale geldiği yol üzerindeki güç iletim sınırlarının bir evvelki pozisyonuna nazaran 8 metre batıya hakikat hareket ettiği belirlendi
Gaziantep teki Narlı bölgesindeki tarlaların yatay ve düşey tarafta yaklaşık 1 metre 80 santimetre çöktüğü tespiti yapıldı
İKİNCİ ZELZELEDE 8 İLE 9 METRETE YER DEĞİŞTİRMELER ÖLÇTÜK
Prof Dr Cengiz Yıldırım araştırmaya ait yaptığı açıklamada zelzelelerin akabinde grup oluşturarak 1 Mart ta bölgeye hareket ettiklerini söyledi
Projeyle bir zelzele yüzey kırığının baştan sonuna kadar örneğini çıkardıklarını belirten Yıldırım İlk zelzelede 300 kilometre ikinci zelzelede yaklaşık 100 kilometre boyunca kesintisiz olarak üç boyutlu yüksek çözünürlüklü ve yüksek yersel doğrulukta yüzey kırığını haritalandırdık Bu çalışma daha evvel Türkiye de bu kadar yüksek çözünürlükte hiç yapılmamıştı Dünyada da bizim ulaştığımız çözünürlüğe ulaşılmadı Emelimiz yüzey kırığını en küçük kılcal çatlaklarına kadar birincil ve ikincil yapıları olmak üzere haritalamak bunun üzerindeki yer değiştirmeleri belirlemekti dedi
Gaziantep i merkez alarak en güneyde Hatay Havaalanı nın olduğu bölgeden kuzeyde Çelikhan ın Memnun Köyü ne kadar birinci sarsıntının yüzey kırığı boyunca çalıştıklarını anlatan Yıldırım İkinci zelzelenin yüzey kırığının Göksun dan Nurhak ın kuzeydoğusundaki Çığlık Köyüne kadar bütün bölgeyi kesintisiz olarak uçtuk Bölgede farklı faylar hakkında bilgilerimiz çok sonlu Bu faylar 7 nin üzerinde sarsıntı üretme potansiyeline sahip Bu ilgiyi anlayabilmek için bu sarsıntı yüzey kırıklığının çok ayrıntılı formda haritalanması gerekiyordu diye konuştu
Çalışmada birinci sarsıntı büyüklük olarak ikinci zelzeleden daha büyük olmasına karşın yer değiştirmelerin ikinci zelzeleden daha düşük olduğunu tespit ettiklerini vurgulayan Yıldırım kelamlarını şöyle sürdürdü
Gölbaşı etrafında yer değiştirmeleri 6 metre civarında ölçtük lakin ikinci zelzelede yer değiştirmeleri 8 9 metre ortasında ölçtük Sarsıntıda en fazla hasarı fay zonu boyunca Nurdağı Kırıkhan Hatay merkezde gözlemledik
Kuzeyde zelzele yüzey kırığının daha çizgisel dar bir zonda ilerlerken güneyde Hatay civarında çok daha geniş bir zonda yüzey kırığının oluştuğunu belirledik
Diri fayların haritalanması çok kıymetli MTA yaklaşık 30 yıldır Türkiye nin canlı faylarını haritalandırıyor
Depremde fayların haritalanmasında çizilen fayların bir kısmı yüzey kırığıyla çok net örtüşürken birtakım yerlerde yüzey kırığının çizilen bu faylardan uzaklaştığını ve bu fay çizgilerinden saptığını gördük
Prof Dr Cengiz Yıldırım
Çoğu yerde nitekim fay yüzey kırığı fayını takip ediyor ancak etmediği alanlar var Projemizle ileriye yönelik olarak zelzele beklenen fay zonlarının tekrar gözden geçirilmesi bilhassa sakınım zonlarının genişliğinin belirlenmesi manasında değerli bir katkı verecek
Çalışmamız 3 boyutlu bir çalışma Burada sanal bir stüdyo oluşturduk Buraya gelenler sanal gözlüklerini taktıklarında artık yüzey kırığı üzerinde yürüyebilecekler bizim alanda gördüğümüz çözünürlükte ve ayrıntıda yüzey kırığı üzerinde ölçüm yapabilecekler
ANA YOL 4 METRE YER DEĞİŞTİRDİ
Çalışma ile zelzele bölgesinde yüzey kırığının deformasyonlarıyla ilgili müşahedeler de yaptıklarını anlatan Yıldırım Gaziantep ten Kahramanmaraş a gerçek ana yolun yaklaşık 4 metre yer değiştirdiğini tespit ettiklerini belirtti
Doç Dr Orkan Özcan
Yıldırım Pazarcık ve Gölbaşında tarla hudutlarında 5 metreye varan yer değişmelerin yaşandığını vurgulayarak Buralarda küçük derelerin yataklarında 5 metreye varan yer değiştirmeler olduğunu gördük Pazarcık ın çabucak kuzeyinde Gölbaşı na hakikat demiryolunun zelzele sırasında ziyan gördüğünü ve yamulduğunu gözlemledik Bu müşahedeler çok kıymetli Sarsıntı sırasında bu yer değiştirmelerin dağılımı bu deformasyonun etraftaki hasar zemin ilgisi inşaat mühendisliği ve yer bilimleri mühendisliği açısından tartışacak mevzular Bizde onlar için bilgi tabanı oluşturduk değerlendirmesinde bulundu
İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsünden Öğretim Üyesi Doç Dr Orkan Özcan ise sarsıntı yüzey kırığının belirlenmesi için insansız hava aracı kullandıklarını söyledi
Endüstriyel olarak tasarlanan insansız hava aracına entegre edilen yüksek çözünürlüklü algılayıcılar kullanarak bilgileri topladıklarını anlatan Özcan Çalışmada 400 kilometrelik sınırı büsbütün taradık Bu kapsamda optik datalarla gözle görebildiğimiz kısımları olabildiğince takip ettik Burada takip edemediğimiz orman altı tarım nadasa bırakılmış alanlarda yahut kent merkezlerindeki yerlerde yüzey kırığının takibi için termal datayı kullandık diye konuştu AA