Geçtiğimiz yılki dönemi problemli bir biçimde atlatan üzüm üreticilerini yeni döneme dondan kaynaklı yaşanan büyük ziyanla başladı. 29 Mart gecesi yaklaşık 4 saat süren soğuk hava dalgasından kaynaklanan don, üzümün başşehri olarak bilinen Manisa’da üzüm bağlarını vurdu.
Yaşanan don olayı sebebiyle Manisa’nın Saruhanlı, Salihli, Alaşehir, Turgutlu,Ahmetli, Sarıgöl ve Gölmarmara ilçelerindeki yüzlerce dönümlük bağda don sebebiyle yüzde 70 ile yüzde 100 ortasında değişen ziyanlar yaşandı.
CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen, don felaketinin yaşandığı Ahmetli ve Gölmarmara ilçelerindeki bağları ziyaret ederek, hem ziraat odası liderlerinden hem de üreticilerden yaşanan zararın bilgisini aldı.
“SENEYE ÜZÜM VERECEK YEDEK GÖZLER BİLE GİTTİ”
Yaşanan don olayı sebebiyle 40 dönümlük bağının yüzde 90 oranında ziyan gördüğünü söyleyen Ahmetli ilçesindeki bir üzüm üreticisi yaşadığı ezayı şöyle anlattı:
Masraf ettik don vurdu. Üzümde aslında moraller bozuk, para etmiyor. 29 Mart gecesi don oldu. Şu ana kadar 40 dönüm bağa 50-60 milyardan fazla masraf yaptım. Don sebebiyle artık yüzde 90 oranında ziyan var.
Gübrenin torbasını 700 liraya aldık. Budak yaptırmak 400-450 lira. Bağlaması 300-320 lira. Maliyetlerimiz çok yüksek olmasına karşın üzüm 18-20 lira. Artık bu don olayıyla bu yılki üzümlerin yanında seneye üzüm verecek yedek gözler de gitti. Ne yapacağımı bilmiyorum.
“TARSİM’DEN BEŞ KURUŞ ALAMADIK. BU SENE SİGORTA YAPTIRMADIK”
Ahmetli ilçesinde bir çok çiftçinin primlerin yüksekliği, hasar karşılama oranının düşüklüğü ve eksperlerin bilgi ve donanım bakımından yetersiz olduğu gerekçesiyle TARSİM yaptırmadığını söz eden Ahmetli Ziraat Odası Lideri Adnan Ünsal,devletin üreticilere hemen takviye olması gerektiğini lisana getirdi.
Ziraat Odası Lideri Ünsal yaptığı açıklamada şu sözlere yer verdi:
5 bin dönüm bağda hasar var. En az hasar gören yerler yüzde 80-90 hasarlı. Kimse TARSİM yaptırmadı. Geçen sene hem kırağı, hem don vurdu. Ahmetli’de herkes TARSİM yaptırmıştı. Bağlarda Yüzde 60-70 ziyan vardı.
Hasar olmasına karşın beş kuruş para vermediler üreticiye. Bu yıl da primler yüksek diye yaptırmadık. Yalnızca bankalardan kredi alanların tarım sigortası var. Onlar da mecbur oldukları için yaptırdılar. Bu nedenle devletimizin hemen üzüm üreticisine takviye olması lazım
“TRAKTÖRÜMÜZÜ HAYVANIMIZI SATARAK BORÇ ÖDEYECEĞİZ”
85 bin dönümlük bağına bu yıl 300 bin TL masraf yaptığını ve don sebebiyle bağının büyük bir kısmının ziyan gördüğünü söyleyen Gölmarmaralı üretici ise yaşadığı badireyi şöyle tabir etti:
Geçen sene yüzde 25 hasarım vardı TARSİM yüzde 2 gösterdi. Eksperler gerçek hasar bedelini vermiyor. Bu sene dolu sigortası yaptırdım yalnızca, başkalarını yaptıramadım. Zira primleri çok yüksek. Sigortadan soğuduk. Maliyetler de yükseldi. Birtakım şeylerden kısıyoruz. Sigortadan kısıyoruz, gübreyi biraz azaltıyoruz.
85 dönüm bağım var bugünkü maliyetim 300 bin lirayı buldu. Don sebebiyle bağımda büyük ziyan oluştu. Yaşlı bir bağ olsaydı geçen yıl köklerdim. Ancak kıyamıyorum. Yaşanan bu don yalnızca bu seneyi değil önümüzdeki yılı da etkileyecek.
Çıkma hazırlığında olan üzümler aslında gitti lakin açmak üzere olan gözler de bitik. Bağcının zati geçen yıldan fişi çekilmişti. Artık hepimiz bankalara borçluyuz. Traktörümüzü, olan hayvanlarımızı satarak borç ödeyeceğiz.
“DON 25 BİN ÜZÜM ÜRETİCİSİ AİLEYİ VURDU”
29 Mart gecesi yaşanan don olayının vilayet genelinde geçimini üzüm ile sağlayan 25 bin üzüm üreticisi aileyi vurduğunu söyleyen Gölmarmara Ziraat Odası Lideri Erdal Ziyan, Manisa’nın ivedilikle ‘Afet Bölgesi’ ilan edilip üreticiye takviye olunması gerektiğini söyledi.
Oda lideri Ziyan açıklamasında şöyle konuştu:
29 Mart gecesi yaşanan soğuk hava dalgası, maalesef yalnızca Gölmarmara değil Manisa’nın bütün ilçelerini, 25 bin üzüm üreticisi aileyi vurdu. Üreticilerimiz bu yıl bağlardan üzüm alamayacak. Önümüzdeki yıl için bağlara tekrar masraf etmek zorunda ki eser alabilsin. Çiftçi don sigortası yaptırdığında dekarda bin lira üzere bir maliyet çıkıyor.
Çiftçiler de bu maliyetten ister istemez kaçıyor. Zira üreticinin borcu gırtlağa kadar dayandı. Bu tip ziyanlardan sonra yapılandırma yapılıyor. Lakin ziyan ne kadarsa borcun da o kadarı yapılandırmaya alınıyor. Çiftçinin ne kadarlık borcu varsa, o kadarlık ötelemeye gereksinimi var.
Üreticiler çoğunlukla Ziraat Bankasına ve Tarım Kredi Kooperatiflerine borçlu. Bu mağduriyetin giderilmesi gerekiyor. Her vakit bu türlü afetler yaşanmıyor bağcılıkta. En son 8 yıl evvel bu türlü bir afet yaşadık. 25 bin aile çok güç durumda. Çiftçi ve üreticiye kesinlikle takviye verilmeli. Manisa ivedilikle afet bölgesi ilan edilmeli.
“BAĞLARDA ÜZÜM KALMADI”
Hem üreticilerin hem de ziraat odası liderlerinin dertlerini dinleyen CHP Manisa Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Komitesi Üyesi Bekir Başevirgen, don sebebiyle vilayet genelindeki bağlarda yüzde 80-100 oranında değişen ziyanların yaşandığını tabir ederek, “Yıllardır yüzü gülmeyen üzüm üreticisini artık de don vurdu. 29 Mart gecesi yaşanan soğuk hava dalgası Manisa’nın bütün ilçelerinde tesirli oldu. Geçimini bağcılıktan sağlayan 25 bin ailenin çabucak hepsinin bağında üzüm kalmadı. Üreticiler Manisa’nın afet bölgesi ilan edilmesini istiyor.” diye konuştu.