İpek ÖZBEY
İstanbul Beyoğlu…
Hacıhüsrev’in fakir sokaklarında kayboluyoruz.
Hepsi birbirine benzeyen konutlar, meskenler mi evimsi yerler mi demek lazım, bilmiyorum.
Çatısı var, kapısı var lakin öteki da bir şeyi yok işte.
O konutlardan birine giriyoruz.
Evde 76 yaşında bir baba, 40 yaşında bir bayan var…
Fotoğraflarının çekilmesini istemiyor baba, bayansa lakin geriden, elbette ısrar etmiyoruz.
Baba şeker, hipertansiyon hastası, yaşa bağlı unutkanlık da başlamış. 39 yaşına kadar matbaada çalışmış, o vakitler o denli, erken emekli olunabiliyordu, olmuş o da… Sonra orada burada geçinmek için her işi yapmış.
Kızlarından biri kanserden ölmüş, eşi trafik kazasında…
Şimdi 40 yaşındaki kızıyla birlikte oturuyor. Onun da başından geçen büyük bir yangın var, konutları yanmış, yüzü ve tüm bedeni yanık… Kolunda yangından kaynaklı sakatlık var, çalışamıyor, zati dışarı çıkmak da istemiyor. 12 yaşındaymış yangın olduğunda, sonra okumamış, herkes soruyormuş, bıkmış anlatmaktan…
4 metrekare bir oda, 3.5 metrekare de banyo ve mutfağın toplamı… Toplamda 7.5 metrekarelik bir mesken burası.
İki çekyat var, birinin üstündeki örtü eprimiş, oturunca bir tarafı kalkıyor, bazası kırılmış…
Diğeri biraz daha sağlam…
Yanında iki yorgan… İki yastık açıkta duruyor… Komşular bir masa vermiş, üstündeki örtüyle biraz olsun kapatmışlar eskiliğini…
Tuvalet, mutfak birebir yerde…
Buzdolabında birkaç tavuk kesimi, biraz peynir ve yoğurt. Her şey dokunuyor babaya. Göbeğini açıp gösteriyor, kabarmış, ne yese dokunuyor, alerjisi var, tavuk haşlaması ve kimi sebzeler güzel geliyor. Emekli maaşı, 1500 lira konut kirasıyla, işte konuta giren birkaç modül erzağa gidiyor.
Kızı “Ne bulursam onu yiyorum” diyor, bazen ekmek, bazen peynir. Çoğunlukla aç yatıyorlar, çayı ekmeğe banıp yiyorlar bazen de…
Geçenlerde caminin bahçesinde arkadaşları kokoreç yiyormuş, ona da sormuşlar “Yer misin” diye…
“Nasıl yiyeyim” diyor. Arkadaşlarına söylememiş, utanmış, “Yok ben simit yiyeceğim” deyivermiş. E nasıl yesin, kokoreç 75 lira, simit 10 lira… Bunları anlatırken gözünden yaş eksik olmuyor fakat diyor “Buna da şükür, buna da şükür”…
4 metrekare bir oda, 3.5 metrekare de banyo ve mutfağın toplamı… Tuvalet ve mutfak tıpkı yerde. Birinin bazası kırık iki çekyattan öbür eşyaları yok…
GECE GÖZÜMÜ KAPIYORUM VE…
Duvarın doruğunda küçücük bir ısıtıcı var. “Onunla mı ısınıyorsunuz” diyorum, kızı anlatıyor: “Babam emekli diye kömür yardımını kestiler, bunu bulduk, taktık…”
Düşünün, 40 yaşında bir bayan, yıllar var sokağa çıkmıyor. Televizyon açık, bayan programlarından birini izliyor. Tahminen bu programlar “Herkesin kederi var” dedirttiği için, biraz olsun insanın içini soğutuyor olabilir. Talihine lanet okumayı engelliyordur tahminen de… Tahminen de televizyon üst şuraları herkese ceza keserken, onlara bu yüzden dokunmuyordur. Yoksulluğun, talihsizliğin, hayatsızlığın gazını alıyordur tahminen de…
O 40 yaşında, konutundan çıkmayan, ayakkabısı olmayan bayan var ya… Onun da düşleri var… Soruyorum, kırık çekyatta yattığını söylüyor. “Gece gözünü kapadığında ne hayal ediyorsun” diyorum, az evvel ağlamaktan kan çanağına dönmüş gözleri biraz olsun gülüyor ve “Benim de var hayallerim” diyor.
Uzatmadan söyleyeyim: Farelerin dolaşmadığı bir mesken. Hoş bir mutfak, salon, banyo, dolu bir buzdolabı ve bir de süpürge…
ERDOĞAN İLE TOP OYNAMIŞ
Dışarıda gözü yok, varsa yoksa meskeni. Uyuyamıyormuş… Koca koca fareler dadanmış, tavanı gösteriyor, orada da bir yarık var. Her yerden giriyorlar. Daima denetim etmekten, ayaklarını battaniyenin altına saklamaktan, yer sopasıyla buzdolabına vurup onları kovalamaktan uyuyamıyor…
7.5 metrekarede hayatın dibindeyiz.
Biz Türklerin huyudur, bir “Nerelisin” diye sorarız, bir de hiç sormamamız gereken “Kime oy verdin” sorusunu… Laf dönüp dolaşıp oraya geliyor natürel. Mahallenin mescidinden diğer yere gitmeyen iki kişilik meskenin babası “Tabii ki Tayyip’e” diyor.
Neden doğal ki? Anlatıyor baba…
“Mahalle arkadaşım benim. Ben ondan biraz büyüğüm. O, 9 numaraydı, ben 7 numara. Futbol oynardık, sonra bir arada kuru fasulyeciye giderdik. Âlâ oynardı ha. Babası bana kızardı top oynuyoruz diye. Oynatma, ben onu İmam Hatip’e vereceğim, okuyacak” kederi. Ben yoksulluktan okuyamadım, babamın yanında matbaada çalıştım.”
“Peki bu denli yoksulluk çekiyorsunuz, bir gün olsun ulaşmak istemediniz mi top arkadaşınıza” diye soruyorum.
Çok acayip, gözleri kısılıyor: “Biz ona ulaşamayız ki, geçmişten biriyim ben, tahminen beni tanımaz bile” diyor.
7.5 metrekarede, arkadaşları kokoreç parası dahi olmadığını bilmesin diye simit yiyeceğini söyleyen adam, gidip koca Cumhurbaşkanı’na “Bana yardım et” der mi?
Yaşar Kemal, “Benim kitaplarımı okuyanlar fakirlerle birlik olsunlar, yoksulluk bütün insanlığın utancıdır” der. Yoksulluk bütün insanlığın utancıdır hakikaten. Bir yanda oturmuş milyon dolarları cebe indiren çeteleri, kara paracıları yazıyoruz, bir yandan 7.5 metrekareye sıkıştırılmış koca bir acıyı… Artık kim utanırsa…